UID: 83202

ในโลกของการสืบสวนคดีอาชญากรรม ความมั่นคง หรือการไขปริศนาคดีต้องสงสัยอื่น ๆ นอกจากใช้หลักฐานทางวิทยาศ

วันนี้ (7 มิ.ย.2568) จากกรณีที่กองทัพบก (ทบ.) ได้ออกคำสั่งให้มีการควบคุมจุดผ่านแดนทุกประเภทตลอดแนวชา

ในโลกของการสืบสวนคดีอาชญากรรม ความมั่นคง หรือการไขปริศนาคดีต้องสงสัยอื่น ๆ นอกจากใช้หลักฐานทางวิทยาศาสตร์ สถานที่เกิดเหตุ การตรวจด้วยฝีมือมนุษย์แล้ว ความก้าวหน้าล่าสุดในต่างประเทศ ยังมีการนำ AI มาสร้างโมเดลโครงข่ายประสาทเทียมเพื่อตรวจจับร่องรอยของอาชญากรในสถานที่เกิดเหตุ ของไทยแม้จะยังก้าวไปไม่ถึงขั้นนั้น แต่ก็มีการใช้ภูมิสารสนเทศมาใช้ในการสืบสวนสอบสวนคดีต่าง ๆ เช่นกัน GISTDA หรือสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศ และภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) เผยแพร่บทความเรื่อง "ภูมิสารสนเทศเพื่อการติดตาม สืบสวน และวิเคราะห์ เส้นทางการเดินทางของคน หรือวัตถุต้องสงสัย" มีหลายประเด็นที่น่าสนใจ โดยเฉพาะการนำเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (Space and Geoinformatics Technology) มาใช้ด้านความมั่นคงทางสังคม และการสืบสวนสอบสวนคดีต่าง ๆ ด้วยว่า เทคโนโลยีดังกล่าวเป็นวิทยาศาสตร์ และสามารถนำข้อมูลเชิงประจักษ์ มารวบรวมเพื่อประกอบการวิเคราะห์ และแสดงผลข้อมูลทั้งในเชิงพื้นที่ ในรูปแบบแผนที่ดิจิทัลและเชิงเวลา ทำให้หน่วยงานบังคับใช้กฎหมายสามารถเชื่อมโยงข้อมูลหลักฐาน แสดงการเปลี่ยนแปลงทางกาย ภาพตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน รวมทั้งติดตามพฤติกรรมและเส้นทางการเดินทาง และแสดงตำแหน่งที่เกี่ยวข้องได้อย่างแม่น ยำและรวดเร็ว ซึ่งหลายเหตุการณ์ในคดีต่าง ๆ จะถูกใช้เป็นวัตถุพยานที่สำคัญในการไขคดีและติดตามผู้กระทำผิด ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ภาพจิสด้า : เส้นทางและตำแหน่งยานพาหนะ ข้อมูลรายละเอียดที่ถูกบันทึกด้วยระบบจีพีเอส เช่น ความเร็ว ระยะทางวิ่งทั้งหมด วันและเวลาบันทึกข้อมูลล่าสุด ภาพจิสด้า : เส้นทางและตำแหน่งยานพาหนะ ข้อมูลรายละเอียดที่ถูกบันทึกด้วยระบบจีพีเอส เช่น ความเร็ว ระยะทางวิ่งทั้งหมด วันและเวลาบันทึกข้อมูลล่าสุด บทความระบุว่า เทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (Space and Geoinfor ma tics Technology) ประกอบด้วยส่วนสำคัญ 3 ส่วน คือ 1) เทคโนโลยีการสำรวจข้อมูลระยะไกล (Remote Sensing Technology) 2) ระบบข้อมูลแสดงพิกัดทางภูมิศาสตร์ (GPS: Global Positioning System) และ 3) ระบบสารสนเทศภูมิสารสนเทศ หรือ GIS (Geographic Information System) เพื่อนำมาวิเคราะห์ร่วมกับข้อมูลด้านประชากร เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม เพื่อค้นหารูปแบบหรือแนวโน้มทีตรวจ หวย งวด ประจำ วัน ที่ 17 มกราคม 2560่เป็นประโยชน์ต่อการสืบสวน เช่น พื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดอาชญากรรม หรือจุดเชื่อมโยงการเคลื่อนไหวของขบวนการผิดกฎหมาย นอกจากนี้ การใช้ภาพถ่ายจากดาวเทียม (Satellite Imagery) และภาพถ่ายทางอากาศ (Aerial Photo) ยังช่วยให้เจ้าหน้าที่สามารถตรวจสอบพื้นที่ต้องสงสัยในช่วงเวลาก่อนและหลังเกิดเหตุได้ เพื่อตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ เช่น กรณีเป็นภาพรายละเอียดสูง สามารถตรวจสอบร่องรอยการฝังกลบ การเปิดหน้าดิน การก่อสร้างผิดกฎหมาย หรือการทำ ลายหลักฐานในพื้นที่เกิดเหตุ ซึ่งเป็นเบาะแสสำคัญที่ช่วยเชื่อมโยงคดีให้กระจ่างมากขึ้น "อีกเทคโนโลยีที่มีบทบาทสำคัญ คือระบบกำหนดตำแหน่งบนพื้นโลก (GPS) ซึ่งถูกนำมาใช้ติดตามการเคลื่อนไหวของผู้ต้องสงสัย หรือวิเคราะห์เส้นทางที่ใช้ในการกระทำผิด ข้อมูลจากโทรศัพท์มือถือและยานพาหนะที่ติดตั้ง GPS สามารถแสดงตำแหน่งและเวลาได้อย่างละเอียด ทำให้เจ้าหน้าที่สามารถตรวจสอบได้ว่าผู้ต้องสงสัยอยู่ในพื้นที่เกิดเหตุหรือมีการพบปะกับผู้ร่วมขบวนการเมื่อใด" GISTDA ระบุว่า ข้อมูลดังกล่าว ยังช่วยในการวางแผนติดตามจับกุมได้อย่างแม่น ยำ บางกรณีการทำงานร่วมกับเทคโนโลยีอื่น ๆ เช่น เทคโนโลยีโดรน (Drone) ที่ใช้เสริมศักยภาพงานสืบสวน โดยเฉพาะในพื้นที่ห่างไกลหรือพื้นที่เสี่ยงสูง เช่น พื้นที่แนวชายแดน หรือพื้นที่ป่าเขา ซึ่งเจ้าหน้าที่สามารถใช้โดรนบินสำรวจแบบเรียลไทม์เพื่อเก็บข้อมูลสภาพพื้นที่และติดตามการเคลื่อนไหวของบุคคลหรือยานพาหนะต้องสงสัยได้อย่างต่อเนื่อง ข้อมูลภาพถ่ายจากโดรนเมื่อนำมาวิเคราะห์ร่วมกับ GIS และภาพถ่ายจากดาวเทียม จะช่วยให้การตรวจสอบพื้นที่เป็นไปอย่างครบถ้วนและรอบด้านมากขึ้น เนื่องจากดาวเทียมระบบ Thermal satellite จะให้รายละเอียดของความเคลื่อนไหวในพื้นที่ที่ไม่สามารถเข้าถึงได้ ทั้งการสืบสวนขบวนการลักลอบขนยาเสพติดข้ามชายแดน เจ้าหน้าที่สามารถใช้ภาพ ถ่ายจากดาวเทียมตรวจสอบหาจุดที่มีความเสี่ยงในการลักลอบข้ามชาย แดน หรือบริเวณที่เป็นช่วงแม่น้ำแคบ หรือพื้นที่ที่มีการลักลอบตัดไม้เพื่อเป็นฐานผลิตยาเสพติดในป่า และใช้ข้อมูลภูมิสารสนเทศเพื่อสร้างแผนที่เส้นทางลำเลียงยาเสพติด วิเคราะห์จุดพักของขบวนการ และใช้โดรนในการเฝ้าระวังจุดพักสำคัญ ข้อมูลเหล่านี้ช่วยให้สามารถวางแผนสกัดจับและจับกุมผู้กระทำผิดได้อย่างมีประสิทธิภาพ ภาพจิสด้า : แสดงพื้นที่ถูกเปิดหน้าดินและทำการฝังศพจำนวนมากใน้มืองเซอร์นิฮิฟ ประเทศยูเครน แหล่งที่มาของภาพ P.Brody, ภาพจิสด้า : แสดงพื้นที่ถูกเปิดหน้าดินและทำการฝังศพจำนวนมากใน้มืองเซอร์นิฮิฟ ประเทศยูเครน แหล่งที่มาของภาพ P.Brody, "Investigators use satellite images io find extensive new graveyard in Chemihiv,Ukraine" France 24, May 9,2022 จากนั้นใช้ข้อมูล GPS จากโทรศัพท์มือถือของผู้ต้องสงสัยเพื่อตรวจสอบเส้นทางการเดินทาง พบว่าผู้ต้องสงสัยเดินทางมายังจุดฝังศพในช่วงเวลาดังกล่าว เมื่อรวมข้อมูลเชิงพื้นที่กับหลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์ จึงสามารถเชื่อมโยงผู้ต้องสงสัยกับสถานที่เกิดเหตุและดำเนินคดีได้ รวมทั้งคดีลักลอบตัดไม้ทำลายป่าในพื้นที่อนุรักษ์ เจ้าหน้าที่สามารถใช้ภาพถ่ายดาวเทียมเปรียบ เทียบการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ป่าในช่วงเวลาต่าง ๆ เพื่อระบุจุดที่มีการบุกรุก แล้วจึงใช้ข้อมูล GPS ที่ได้จากโทรศัพท์มือถือหรือยานพาหนะของผู้ต้องสงสัยเพื่อตรวจสอบเส้นทางเข้า-ออกป่า และใช้โดรนบินสำรวจจุดที่สงสัยว่าเป็นที่พักแรมหรือจุดรวมไม้ผิดกฎหมาย ข้อมูลเชิงพื้นที่เหล่านี้ช่วยให้เจ้าหน้าที่สามารถรวบรวมหลักฐานเชิงประจักษ์และเชื่อมโยงพฤติกรรมของผู้ต้องสงสัยได้อย่างเป็นระบบ ถือซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของงานสืบสวนสอบสวนในยุคดิจิทัลให้มีประสิทธิภาพ และทำให้การสืบสวนสอบสวนรวดเร็ว แม่นยำ และโปร่งใส ด้วยการผสานข้อมูลเชิงพื้นที่จากหลายแหล่ง ทั้ง GIS ภาพถ่ายดาวเทียมประเภทต่าง ๆ ขณะที่ข้อมูล GPS และภาพถ่ายจากโดรน ทำให้หน่วยงานบังคับใช้กฎหมายสามารถเห็นภาพ รวมของคดีได้อย่างครบถ้วน ทั้งนี้ ในปัจจุบันในต่างประเทศ ได้มีการนำเทคโนโลยีเหล่านี้มาใช้กันอย่างแพร่หลาย อีกทั้งยังตอบโจทย์การรักษาความสงบเรียบร้อยในสังคมอย่างยั่งยืนอีกด้วย อ่านข่าว กองทัพ ความมั่นคงอวกาศ-เศรษฐกิจอวกาศ ไทยไม่ตกเทรนด์โลก มนุษย์อยู่อย่างไร ? เมื่อ AI กำลังจะ "ครองโลก"

วันนี้ (24 ก.ย.2566) โค้ชหระ อิสสระ ศรีทะโร นำนักเตะไทยซ้อมครั้งสุดท้าย ที่สนามโรงเรียนกีฬา จิ้นหัว